Een wat??
Een olla (spreek je uit als oja) is het Spaanse woord voor pot.
Om precies te zijn een aardewerk pot die al eeuwenlang gebruikt word als een irrigatie pot voor planten.
Dat is dus wat ik gemaakt heb…van klei.
De werking van de olla is heel simpel. De pot wordt ingegraven met alleen een klein stukje hals boven de grond waardoor de pot gevuld kan worden. Deksel erop en klaar! Doordat de pot poreus is kan deze water afgeven aan zijn omgeving. De planten die rondom de olla staan hebben een prachtige 24/7 water toevoer. Zo’n irrigatie pot heeft vele voordelen en maar een paar nadelen.
Zoals je wellicht weet woon ik in Hongarije. De kleigrond hier wordt kei en kei hard…niet voor niks dat ze van klei huizen bouwden. Anyways…in elke moestuin is water geven één van de grootste taken, waar je ook woont, maar in het (meestal) warme zomerse Hongarije met kleigrond is dit een extra uitdaging. Zeker als je ook nog een grote tuin hebt en de tuinslangen niet lang genoeg zijn, haha!
Een crea-bea hier uit de buurt vroeg mij of ik het ook leuk zou vinden om een olla te maken. Uiteraard zei ik direct ja! Zij heeft alle spullen voor het maken daarvan en voor het bakken van de pot. Ideaal!
Wat óók heel ideaal was, was dat zij wist hoe het moest, haha! Ook niet onbelangrijk. Zij had er al een paar gemaakt inmiddels en die stonden al her en der in de moestuin verspreid.
Het is niet zo dat je met 1 pot een heel groot gebied van water kan voorzien, het is voornamelijk de 40 cm rondom de pot die er baat bij heeft. Maar vele potten helpen natuurlijk wel enorm. En daarbij is het gewoon superleuk om te maken en staat het ook nog leuk in de moestuin. Zeker als je, zoals zij doet, allerlei verschillende dekseltjes maakt!
De deksel is een belangrijk onderdeel van de pot want deze voorkomt dat het water verdampt, vervuild én ook dat muggen hun eitjes in het water kunnen leggen. (de mug-populatie is hier rijkelijk vertegenwoordigd en zij hebben geen hulp nodig! 😉)
De pot wordt gemaakt van klei en daarna gebakken. Tijdens het bakken wordt de temperatuur relatief laag gehouden (1020 graden Celsius) waardoor de pot poreus blijft en dus water doorlaat. Na het bakken, als de pot afgekoeld is, zet je deze 24 uur ondergedompeld in een emmer met water. De olla zuigt zich nu helemaal vol met water. Kieper de olla leeg en zet hem in de aarde met alleen de opening nog boven de aarde. Zorg dat de aarde rondom de pot goed aangedrukt word zodat de grond goed contact maakt met de pot. Vul de olla, sluit af met de deksel, en zet de planten rondom de pot. Als je 1 à 2 keer per week de olla bijvult komen je planten niets te kort!
Met een olla van zo’n 2 liter kan je een weekje van huis terwijl je planten van water zijn voorzien.
Het grote voordeel van een olla is dat, doordat deze in de grond wordt gestopt, het water dus ook dieper in de grond komt. De planten groeien vanzelf met hun wortels naar deze overvloedige waterpot.
Je kan de potten in de volle grond in de tuin gebruiken maar ook in de kas of zelfs in kuipen.
Zoals je ziet zijn er meer voordelen dan nadelen!
De nadelen, tja…een olla is breekbaar. Goed ingegraven loopt de pot relatief weinig risico.
Deze poreuze potten zijn niet vorstbestendig dus voor de vorst de olla’s opgraven en vorst-vrij laten overwinteren is wel belangrijk.
In de winkel kost een olla van zo’n 1,9 liter een euro of 16-17. Ik heb aan mijn crea-bea gevraagd wat onze kostprijs ongeveer was.
Half pak klei per olla, 5 kg € 3,50
Oven stoken € 5,-
Deze manier van zelf maken is dus zeker goedkoper. Ruim onder de €10 euro en ik denk in totaal maximaal 6 uur werk.
Doordat je de grond niet van bovenaf bewaterd heb je minder last van onkruid rondom je planten.
Wanneer je 1 à 2 keer per week de olla vult hebben de planten altijd voldoende water.
Je kan dus ook met een gerust hart een weekje weg.
Doordat het water dieper in de grond gebracht word met een olla komt het goed bij de wortels. Ideaal want dáár wil je het water hebben.
Waterbesparing: met een olla bespaar je 50-70% water!
Wil jij je nou ook eens wagen aan het maken van een olla?
Van het hele proces heb ik een beschrijving mét foto’s gemaakt dat je stap voor stap kan volgen. Ook heb ik nog een aantal andere tips om op een andere manieren olla’s te maken. Naar beschrijving en tips
Laat je het me weten als je ook een olla gemaakt hebt?
Klik op onderstaande afbeeldingen om te vergroten.
Volg Free by Nature op Instagram